Бірінші лигада доп теуіп жүрген танымал футбол жұлдыздары

 

35 жастағы қарағандылық қақпашы «Ақтөбедегі» бір маусымнан кейін туған жеріне оралды. Тіпті ұлттық құрамадан шығып қалатынын білсе де, «Шахтер» үшін Бірінші лигада ойнауға келісті. Сөзсіз, Шацкийді Бірінші лиганың ең басты жұлдызы деп айтуға болады.

Шацкийдің жұлдызды кезеңі — Магомед Адиев ұлттық құраманы жаттықтырған тұс. Ұлттар лигасы мен Еуро-2024 іріктеу кезеңінде негізгі құрамдағы орнын ешкімге берген жоқ. Осы кезеңде Солтүстік Ирландия мен Финляндия ойыншыларын біраз әбігерге салды. Жалпы, Шацкий ұлттық құрамада 33 матч өткізген. Соның ішінде 9 ойында қақпасын құрғақ ұстаған. Мысалы, былтыр Алматыда Эрлинг Холанд пен Мартин Эдегор бастаған Норвегия жұлдыздары да гол соға алмай кеткен еді.
 

Өскеменнің «Восток» клубының түлегі Сергей Хижниченко футбол жанкүйерлеріне 15 жасында-ақ танылған. Сол кезде ересектер арасындағы алғашқы голын соққан. Кейіннен Қазақстанның жастар құрамасында, одан кейін 17 жасында ұлттық құрамада өнер көрсетті. Ал 18 жасында Андорра қақпасына дубль жасағаны бар.

Хижниченконың ұлттық құрамадағы жұлдызды шағы — әрине, Польша қақпасына дубль жасаған кезі. Талғат Байсуфинов жаттықтырған тұста ұлттық құрама 2018 жылғы әлем чемпионатының іріктеу кезеңіне қатысты. 2016 жылдың 4 қыркүйегінде Астанаға Роберт Левандовский бастаған Польша құрамасы келді. Бірінші таймда Бартош Капустка мен Роберт Левандовский бір-бір голдан соғып, Польша 2:0 есебімен алға шықты. Бірақ үзілістен кейін жағдай өзгерді. Айналдырған 8 минуттың ішінде 25 жастағы Хижниченко дубль жасады. Сөйтіп, ұлттық құрама азулы Польшаның қарқынын басып, бір ұпай еншіледі.

Жалпы, Сергей Хижниченко ұлттық құрамада 52 матчқа қатысып, 8 рет мергендік танытқан. Ал клубтағы карьерасына қысқаша тоқталсақ, «Восток», «Атырау», «Ақтөбе», «Тобыл», «Шахтер», «Астана», «Ордабасы», «Ақсу» командаларында доп тепкен. 2024 жылы туған жері Өскеменге оралып, «Алтайдың» ойыншысы атанды. Өткен маусымда 15 матчта 5 гол соқты.

Сергейдің карьерасындағы ең жарқын сәт Қарағандының «Шахтер» клубында өтті. 2011 және 2012 жылдары Қазақстан чемпионы атанды. Ең алғашқы чемпиондық тағдыры шешілген «Астанамен» соңғы матчта дубль жасап, Қарағанды жанкүйерлерінің махаббатына бөленді.

Одан кейін, 2013 жылы «Шахтермен» тарихта алғаш рет Еуропа лигасының топтық кезеңіне шықты. Айтпақшы, оның Чемпиондар лигасының соңғы іріктеу кезеңінде «Селтик» қақпасына соққан голын жанкүйерлер әлі ұмыта қойған жоқ.

Бауыржан Байтана («Каспий», Ақтау)

Бауыржанды жанкүйерлер мен футбол сарапшылары «Қазақтың Баджосы» дейді. Бұл атты оған текке қойған жоқ. «Тараз» футболының түлегі техникалық шеберлігі мен қиып беретін пастарымен танымал. Биылғы маусымда Бауыржан Ақтаудың «Каспий» клубына ауысты. Оның тәжірибесі мен шеберлігі Ақтау ұжымын Премьер-лигаға алып шығады деген сенім артып отыр.

Футболшы клубтық карьерасында «Тараз», «Атырау», «Сұңқар», «Тобыл», «Қайрат», «Ақтөбе» және «Шахтер» командаларында доп тепкен. Ұлттық құрамада жалпы 5 матчқа қатысқан. Ең алғашқы ойынын 2014 жылы 12 тамызда Тәжікстанға қарсы өткізген. Сосын құрамаға араға 7 жыл салып, 2021 жылы оралды. Бауыржан «Қайрат» және «Ақтөбе» командаларымен Қазақстан чемпионатында екі рет күміс, екі рет қола жүлдегер атанған.

 

Кезінде Әзербайжан қақпасына дубль жасаған Сергей Гридинді ұмытпаған боларсыздар. Қазір ол Бірінші лигада өнер көрсететін Алматының AKAS клубында ойнап жүр. Шабуылшы ретінде 5 жылдай кәсіби футболдан қол үзіп қалған кезі де болды. Бірақ 2022 жылы футболға қайта оралды. Алдымен «Хан Тәңірі», сосын «Жетісу», ал 2023 жылдан бері AKAS командасында ойнап келеді.

 

«Мен үшін футбол – балалық шақтан басталған махаббат. Мүмкіндік болған кезде бас тарту қиын. Карьерамды қайта жалғастыруға бәрі үйлесе қалды. Үйім Алматыда, бұл фактор да шешуші рөл атқарды. Сосын маған сенім артқан Алмас Құлшынбаев еді. Ол «Хан Тәңіріне» шақырып, мүмкіндік берді», – деген еді Сергей Гридин Meta-ratings.kz тілшісіне берген сұхбатында.

 

Футболшы ретінде ол «Цесна», «Алматы», «Тобыл», «Ақтөбе», «Оқжетпес», «Шахтер», «Атырау», «Ордабасы», «Спартак» (Юрмала), «Ақжайық», «Қызылжар» клубтарында ойнаған. Ұлттық құрамада 2011–2013 жылдары 12 ойын өткізген. Оның ішінде 2012 жылғы Еуропа іріктеу кезеңі аясында Әзербайжан қақпасына дубль жасап, жеңісті жұлып алғаны жанкүйерлердің есінде мәңгі сақталары анық.

Айтпақшы, Сергей Гридин — Қазақстан кубогы тарихындағы топ-сұрмергендердің бірі. Бұл додада ол 17 гол соққан.

 

Биыл қаңтар айында Максим Федин туған жері Павлодарға оралды. Ол енді қайта жаңғырған Ertis клубының намысын қорғамақ. Кезінде карьерасын осы клубтың қосалқы құрамында бастаған.

Одан кейінгі жылдары «Бәйтерек», «Атырау», «Оқжетпес», «Тобыл», «Қайсар», «Ақтөбе» клубтарында өнер көрсетті. Сонымен қатар Сербияның Суботицасындағы «Спартак» клубында ойнаған. Соңғы екі маусымды «Ордабасы» сапында өткізіп, 43 матчта 3 гол соққан. Шымкент командасымен бірге Қазақстан чемпионы атанды. «Тобыл» клубында ойнап жүргенде еурокубокта Арменияның «Пюник» командасына әйгілі португалиялық Рикардо Куарежманың стилінде гол соққаны бар.

Ұлттық құрамада Максим 2018–2021 жылдары 19 ойынға қатысып, бір рет мергендік танытты. EURO-2020 іріктеу аясында 2019 жылы Сан-Марино қақпасын дәл көздеген еді. Ол кезде футболшы Абат Айымбетовтің орнына шыққан болатын.

Олжас Керімжанов Бірінші лиганы жақсы біледі. 2017 жылы «Жетісу» сапында чемпион да атанған. Былтыр «Атырау» клубында өнер көрсеткен футболшы осы жылы Қарағандының «Шахтерімен» келісімшарт жасасты. Енді ол Андрей Финонченкоға Премьер-лигаға жолдама алуға көмектеспекші.

Айта кетейік, Олжас Керімжанов 30 жасында ұлттық құрамада дебют жасаған футболшы. EURO-2020 іріктеу кезеңі аясында 2019 жылы Эден Азар, Кевин де Брюйне бастаған Бельгиямен ойында алаңға шықты. Сол тұста Сергей Малый және Александр Марочкинмен қорғаныстың орталық тұсында жұп құрады.

Клубтық карьерасында «Жетісу» мен «Шахтерден» бөлек, «Іле-Сәулет», «Қайрат», «Локомотив» (Астана), «Оқжетпес», «Ақбұлақ», «Қыран», «Болат», «Қайсар», «Атырау», «Тұран» клубтарында ойнаған.

 

Юрий Перцух араға 2 жыл салып, Қарағандының «Шахтер» клубына қайта оралды. Былтыр футболшы Семейдің «Елімай» клубында өнер көрсетті.

Перцух – қазақстандық жанкүйерлерге жақсы таныс ойыншы. Ян Вороговский екеуі Алматы футболының түлегі. Ұлттық құрамада 2018–2020 жылдары 17 матч өткізіп, бір гол соққан. Чех маманы Михал Билек жаттықтырған тұста негізгі құрамның футболшысы болды. Оның Астанада Шотландия қақпасына соққан голы жанкүйерлердің есінде.

Перцух клубтық карьерасында сонымен қатар ЦСКА (Алматы), «Бәйтерек», «Қызылжар», «Ақжайық», «Астана», «Атырау», «Ақтөбе» клубтарында ойнаған. 2019 жылы «Астанамен» Қазақстан чемпионы атанған.

 

Марат – Алматы футболының түлегі. Марқұм білікті балалар бапкері Бауыржан Сәрсекеновтен тәлім алған. Алғашында 4 жыл орталық қорғаушы болып ойнаған, кейін жартылай қорғанысқа ауысты. 20 жасында жаңадан құрылған «Локомотив» клубының жейдесін киді. Бес жыл Астана клубында доп тепті. Сол кезде ұлттық құрамаға да шақырту алды. Ең алғашқы ойынын 2011 жылы 10 тамызда Сириямен өткізген. Жастар құрамасында капитан болды.

Елорда клубынан кейін «Атырау», «Жетісу», «Тараз», «Ақжайық», «Шахтер», «Қызылжар», «Хан Тәңірі» командаларында өнер көрсетті. «Каспийде» бұған дейін 2020 жылы да ойнаған. Премьер-лигада 350-ден астам матчқа қатысқан. Осы жолы Шахметовтің тәжірибесі команданың Премьер-лигаға оралуына көмектеседі деп шақырылған.

 

Қарағанды футболының түлегі Айдос Тәттібаев туған жеріндегі карьерасын әрі қарай жалғастырып жатыр. Ол Премьер-лигада 150-ден астам ойын өткізген. Айдос ұлттық құрамада бір матчқа қатысқан. Талғат Байсуфиновтің тұсында 2021 жылы Финляндиямен ойында алаңға шыққан.

Биыл 26 сәуірде 35 жасқа толатын шабуылшы «Шахтерден» бөлек, Қарағанды облысының «Гефест», «Болат» командаларында және Ақтаудың «Каспий» мен «Тараз» клубтарында да доп тепкен. «Каспийде» жүрген кезінде Бірінші лиганың үздік сұрмергені атанған.

 

Ақтаудың «Каспий» клубы қақпаға тәжірибелі Андрей Пасеченконы шақыртты. Бұл футболшы жанкүйерлерге Талдықорғанның «Жетісу» командасы арқылы жақсы таныс. Команда капитаны да болған.

Пасеченко спорттық ғұмырында сонымен қатар ЦСКА (Алматы), «Қарасай Сарбаздары», «Қайрат», «Сұңқар», «Ертіс», «Атырау», «Тобыл», «Қыран», «Тұран», «Хан Тәңірі» командаларының да жейдесін киген.

 

Қазақ футболына талай талантты футболшыларды тарту еткен Тараз футболының түлегінің тағы бір дарынды өкілі – Берік Айтбаев бұл күндері ақтаулық «Каспий» клубында өнер көрсетіп жүр. 2023-2024 жылдары Семейдің «Елімай» клубында ойнап, команданың Премьер-лигаға шығуына көп үлес қосқан талантты қорғаушы бұл жолы «Каспийді» жоғары лигаға шығаруға ниетті.

33 жастағы қорғаушы футболдағы карьерасын 2009 жылы туған қаласы – «Тараз» клубының жастар командасында бастаған. Ал 2011 жылы 20 жасында негізгі команда сапында дубль жасады. 2013 жылы «Тараз» клубы сапында Қазақстан кубогының күміс жүлдегері атанған.

Сондай-ақ ол әр жылдары Премьер-лигада бірнеше дүркін ел чемпионы атанған «Ақтөбе», «Ертіс» секілді клубтардың намысын қорғады. Бұдан бөлек, «Атырау» клубы сапында да ойнаған. Жалпы, Берік Айтбаев бүгінге дейін Премьер-лигада 167 ойын өткізіп, 4 мәрте мергендігімен көзге түскен.

 

Семей футбол мектебінің түлегі Еркебұлан Нұрғалиев мансабын 2009 жылы «Спартак» клубында бастаған. 2013 жылы алғаш рет Премьер-лигаға шықты. Сол жылы «Спартак» Бірінші лиганың күміс жүлдегері атанған еді Жалпы, Еркебұлан Премьер-лигаға қарағанда Бірінші лигада көп табысқа қол жеткізді.

Ол «Спартак» клубынан бөлек, 2016 жылы «Алтай» сапында, 2023 жылы «Елімай» командасымен бірге Бірінші лиганың жеңімпазы атанды.

Семейлік жартылай қорғаушы 2017 жылы шетелде доп теуіп келді. Кезінде «Алтай» клубын жаттықтырған болгариялық маман Илиан Илиев Еркебұланды өз отанына шақырып, жарты маусым «Верея» клубында ойнады. Осылайша Нұрғалиев Болгария чемпионатында ойнаған алғашқы қазақстандық футболшы атанды. Алты айда отандасымыз 9 матчта алаңға шығып, бір мәрте мергендігімен көзге түсті. Сонымен қатар әріптестеріне 3 мәрте нәтижелі пас асырды.

Нұрғалиев карьерасында «Спартак», «Ертіс», «Алтай», «Оқжетпес», «Ақжайық», «Шахтер», «Елімай» клубтарында ойнаған. Қазіргі таңда «Каспийдің» намысын қорғап жүр. Еркебұлан Нұрғалиевке «Каспий» бөтен команда емес. Ақтаулықтар сапында ол 2020 және 2022 жылғы маусымда ойнаған.